Zijn je illustraties goed genoeg voor betaald werk?

© All artworks copyright of Mimi Nizan

Je bent een creatief persoon, je houdt van tekenen of schilderen — misschien beiden. Maar je twijfelt of je illustraties al goed genoeg zijn voor betaald werk. Herkenbaar?

Als deze knagende gedachte je bekend voorkomt, zal ik je een geheim verklappen. Het spookt rond in de koppies van iedere illustrator en zal nooit volledig verdwijnen. Ook al word je een gevestigde en betaalde kunstenaar. Spoiler alert! Het is een klassiek gevalletje Imposter Sydrom (bestaat echt*) en we hebben het allemaal weleens te pakken. Voordat je nu met de staart tussen de benen wegloopt, je kunt dat irritante stemmetje ook negeren en stappen nemen om je carrière een boost te geven. Ik deel graag mijn eigen ervaringen en tips met jullie. Side note, ik schrijf dit met beginnende illustratoren in gedachten, die van hun passie hun werk willen maken. Als je al wat verder bent in je carrière heb je hier denk ik minder aan.

“Je hoeft zeker niet overal goed in te zijn, door verschillende dingen uit te proberen kom je erachter wat het beste uit je talenten naar boven haalt.”

Verfijn je vaardigheden
Als je af en toe tekent en je wilt beter worden moet je vaker schetsen. Er is geen snelle weg en er zijn geen gouden tips om binnen een week aan de slag te gaan als professionele illustrator (vertrouw me hierop). Als je in plaats van focussen op succes, je energie steekt in het oppoetsen van je techniek zul je op een gegeven moment resultaten zien. Wat voor proporties, perspectieven en kleuren werken goed? Test ook verschillende materialen uit. Je hoeft zeker niet overal goed in te zijn, door verschillende dingen uit te proberen kom je erachter wat het beste uit je talenten naar boven haalt.

Ontdek je eigen stijl
Wat is je authentieke stijl? Kom erachter door typische kenmerken op te schrijven over je eigen persoonlijkheid, inspiratie, dromen en onderwerpen die je belevingswereld prikkelen. Je zou ook een moodboard kunnen maken. Spot je een terugkerend thema in alle woorden en beelden die je hebt verzameld? Wat is de lijm die het allemaal verbindt met elkaar? Hoe kun je dat vertalen naar iets visueels? Een voorbeeld, stel je voor dat je het woord optimistisch hebt genoteerd, associeer je dit met dikke zwarte inktstrepen of met felle kleuren en ronde vormen? Zo kun je steeds dieper en dieper graven. Je zult zien dat je eigen unieke stijl steeds meer naar voren zal komen.

Stop met vergelijken – niemand is zoals jij

Ik weet dat het lastig kan zijn maar probeer je op je eigen pad te concentreren, ook al lijkt het soms alsof iedereen rondjes om je heen sprint. Iedereen heeft zijn eigen stijl en tempo. Met toegang tot een wereld vol getalenteerde artiesten onder je duim is het makkelijk om ontmoedigd te raken. Natuurlijk is er verschil tussen het werk van illustratoren met ervaring in vergelijking met iemand die net begint, maar iedereen start als amateur. Denk aan kinderen die met vrolijk gekleurd krijtjes krabbelen in de onderbouw. Ik weet zeker dat Theodorus van Gogh trots was om kleine Vincents eerste schetsen op de koelkast te plakken — hooivork armen en al. Alle gekheid op een stokje, jij bent de ENIGE die je persoonlijke verhaal in je illustraties kan gieten. Geef twee mensen dezelfde materialen om mee te werken en de resultaten zullen nooit hetzelfde zijn. Trouwens, hoe vaker je tekent, hoe beter je wordt (ik herhaal het maar nog een keertje). Ze zeggen weleens "Practice makes perfect" (oefening maakt perfectie), ik geloof eerder dat je door oefening verbetering ziet.

“De enige manier om erachter te komen waar jij bij past is door jezelf zichtbaar te maken. ”

Onderzoek wat klanten willen

Terug naar de sleutelvraag, zijn je illustraties goed genoeg om betaald werk te doen? Het is geen simpele vraag. Wat is eigenlijk een ‘goede’ illustratie? Het hangt er vanaf wat het doeleinde is. Wat zoekt bijvoorbeeld een bedrijf in een illustrator? De kans bestaat dat ze beeld nodig hebben om een artikel of campagne te versterken. Of misschien een illustratie om te printen op posters, uitnodigingen of producten. Denk er eens goed over na hoe je werk voor bepaalde merken of organisaties iets zou kunnen toevoegen of oplossen. Wat verbindt jouw kunst met hun identiteit? Of als je liever voor particuliere klanten illustraties wilt maken, tentoonstellingen op wilt zetten of je eigen producten wilt verkopen, sta dan even bij stil bij de volgende vraag, waar zijn mensen naar op zoek als ze naar kunst kijken? Het kunnen verschillende dingen zijn: emotie voelen, aan het denken gezet worden, ontsnappen, geïnspireerd raken, zich identificeren etc. Kun je een van deze aspecten laten terugkomen in je werk? Gelukkig zijn er binnen de illustratie branche verschillende niches en doelgroepen. De enige manier om erachter te komen waar jij bij past is door jezelf zichtbaar te maken. Stap uit de schaduw en laat je werk zien!


Social media
Waarschijnlijk ben je al actief op social media, zo niet, begin er dan mee. Is dit voor jou al vanzelfsprekend? Ga dan door naar de volgende tip. Ik wil hier toch aandacht aan besteden omdat ik weet dat veel illustratoren te onzeker zijn om hun tekeningen te delen met anderen. Als je dit herkent, zou ik je aanraden om niet te wachten tot je illustraties ‘goed genoeg’ zijn. Creatieve mensen kijken soms te kritisch naar zichzelf (hier heb je er nog een). Probeer er iets luchtiger over te denken, is het erg als je illustraties niet perfect zijn? Misschien is het juist wel inspirerend voor anderen om je reis te volgen vanaf het begin. De eerste illustraties die ik ooit deelde, vind ik nu verschrikkelijk om naar te kijken, maar ik ben toch blij dat ik het gedaan heb. Houd wel in de gaten dat je niet teveel bezig bent met nummers en followers. Het kan een demotiverend of zelfs deprimerend uitwerking hebben. Iedereen wilt natuurlijk voor zijn werk en moeite gewaardeerd worden, maar het is goed om jezelf eraan te herinneren dat bijvoorbeeld Instagram en Youtube grote machines zijn met biljoenen gebruikers. En met dat algoritme erbij is opvallen hetzelfde als zoeken naar een naald in een hooiberg.

Gelukkig is het niet helemaal hopeloos. Het goede nieuws is dat je niet door biljoenen mensen opgemerkt hoeft te worden. Ga opzoek naar je eigen specifieke community die voor je niche van toepassing zijn. Wees blij met iedere persoon die je volgt of een opmerking achterlaat. Het is menselijk om te willen groeien en succes te willen behalen, maar mijn mening is dat dicht bij jezelf blijven en op je eigen ritme werken bovenaan staat. Blijf vooral online en offline je werk delen, deel tips met elkaar en blijf jezelf opnieuw uitvinden.

Maak een portfolio website
Zet een simpele website op. Ook al heb je alleen vrij werk of schoolopdrachten om te laten zien. Je kunt bijvoorbeeld tussen de vijf of tien favoriete illustraties kiezen om te beginnen. Als je twijfelt of een website nog wel nodig is nu dat social media zo’n grote rol speelt, mijn mening is ja. En wel om de volgende reden. Als je een potentiële klant gaat mailen weet je niet of die persoon een millenial is die zowat leeft in Instagram of iemand die wat traditioneler is en liever je werk in een meer algemeen format bekijkt. Op de website kun je in iets meer woorden iets over jezelf vertellen. Ook hoeven bezoekers niet ver terug in een timeline te scrollen om de projecten te zien waar je het meest trots op bent. Het is de plek om je beste werk te presenteren. Steeds wanneer je wat meer ervaring opdoet, vul je je cv en klantenlijst aan.

Vraag om feedback
Het is echt fijn om trots te zijn op illustraties die je maakt. Ik ken het gevoel als je een keertje iets hebt gecreëerd waar je stijl, persoonlijkheid of boodschap goed naar voren komt en alles gewoon klopt. Ervan uitgaande dat je een carrière wilt maken van illustreren is het belangrijk dat je af en toe om feedback vraagt en open staat voor opbouwende kritiek. Persoonlijk vraag ik het liever niet aan vrienden of familie omdat ik zeker wilt zijn dat diegene objectief is en comfortabel is om eerlijk en kritisch te kijken (mensen die dicht bij staan willen je misschien niet kwetsen). Ken je andere illustratoren? Of een tekendocente? Je kunt het ook aan iemand vragen die in een creatieve branche werkt (ook al illustreert die persoon zelf niet). Ik brainstorm bijvoorbeeld eens in de zoveel tijd met iemand die een grafisch bedrijf runt. Als hij tijd heeft laat ik ook wat nieuwe of experimentele werken zien om terugkoppeling te vragen. Denk wel goed na over wie je vraagt en zorg dat de terugkoppeling van iemand komt die niet alleen uitgaat van persoonlijke smaak. Stel directe open vragen zoals bijvoorbeeld "Wat zou ik kunnen verbeteren aan deze illustratie?", "Wat mist er nog in mijn portfolio" of "Welke illustraties zal ik meer naar voren brengen?". Daar haal je meer informatie uit dan door alleen te vragen of iets goed is of niet. Houd rekening met mensen hun tijd en wees dankbaar ook als je minder positieve feedback krijgt. Natuurlijk moet je niet klakkeloos alle kritiek aannemen of beslissingen alleen daarop baseren. Als het erop aankomt moet je je instinct altijd volgen!

“Ik heb twee keer gratis opdrachten gedaan op het begin van mijn carrière.”

Zeg ja op werk
Bijna iedereen illustrator droomt ervan om voor de cover van een wereldberoemd tijdschrift of een officiële Harry Potter agenda illustraties te maken. Voor sommigen van ons komt die droom misschien ooit uit maar realistisch gezien beginnen de meeste van ons met werk voor lokale merken of bedrijven. Kijk eens om je heen. Is er iemand uit je eigen kringen voor wie je illustraties zou kunnen maken? Is er een winkel of muzikant voor wie je een geïllustreerde poster kunt ontwerpen? Ken je iemand die op een redactie of bij een merk op kantoor werkt die interesse kan hebben? Maak een lijstje met potentiële klanten en begin ze te contacteren.

Als er werk op je pad komt, zeg dan ja. Wanneer je op het punt komt dat je meerder aanvragen krijgt, kun je wat kieskeuriger worden. Wees niet te onrealistisch of onredelijk over je tarief als starter. De verhouding met je ervaring moet een beetje kloppen. Ik heb twee keer gratis opdrachten gedaan op het begin van mijn carrière (let op dat je dit niet te vaak doet). Als je er geen vergoeding uit haalt moet je er wel iets anders uit halen, bijvoorbeeld ervaring, materiaal voor je portfolio en de eerste klanten voor op je cv. Overweeg zelf wat je aan elkaar hebt. Pas wel op dat je niet wordt uitgebuit alleen omdat je nieuw bent. Het is gewoon werk en geen hobby (meer). Je moet zoals iedereen ook gewoon je rekeningen kunnen betalen. Nog een tip, neem of behoud een (parttime) baan zolang je nog niet genoeg verdient met je freelance werk, tenzij je gespaard hebt of iemand anders tijdelijk de vaste lasten draagt. Enige financiële stabiliteit bespaart je veel stress. Zo blijft er ruimte in je hoofd over voor creativiteit!

Wees fijn om mee te werken
Dit is even belangrijk als je talent, als niet meer. Beleefd en professioneel zijn is een must als je ver wilt komen. Ook als je al een naam voor jezelf hebt opgebouwd blijft het belangrijk. Behandel je klanten met respect en kijk een beetje aan wat hun tone of voice is voordat je met emoji's begint rond te strooien in je e-mails. Hier in Nederland praten mensen vrij informeel tegen elkaar in het zakenleven. Toch let ik er zelf altijd op dat mijn e-mails kloppen en ik niet te vrijpostig overkom als ik iemand nog niet ken. Luister goed naar wat klanten nodig hebben, deel creatieve suggesties en geef om hun project. Maar vergeet niet dat we allemaal gewoon mensen zijn. Ik heb inmiddels geleerd om niet meer zo snel geïntimideerd te zijn door iemands functie of de omvang van een bekend merk. Wat ik ook heb gemerkt is dat contacten het leuk vinden om af en toe achter dat scherm vandaan te komen en met elkaar in real-life een koffietje te doen. Sommige klanten vertellen me persoonlijke verhalen of laten me trots foto’s zien van hun kinderen. Dat is voor mij het signaal dat ik ze ook over mijn nieuwe dieet mag vertellen (alleen maar cheesecake).

Succes en geef vooral niet op!

Extra:
* Hier is een fijne animated video van Elisabeth Cox die het imposter syndrome uitlegt.
* Dit artikel van Jenny Brewer voor It's Nice That heeft uitstekende Portfolio tips.
Als je carrière gerelateerde vragen of opmerkingen hebt, stel ze op mijn Instagram page.